Nem Lai Vung, từ đặc sản đến nghề truyền thống đạt Di sản văn hóa

Nem Lai Vung hay nem chua Lai Vung là thương hiệu nổi tiếng có nguồn gốc từ huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp. Theo Cẩm nang du lịch MIA.vn tìm hiểu, món đặc sản này do bà Tư Măn sáng tạo ra, ban đầu chế biến cho những bữa tiệc cưới hỏi ở địa phương. Không biết từ bao giờ, người dân ở đây vì mê mẩn hương vị đã học làm theo để ăn, rồi dần mang ra chợ bán. Nhờ vào vị ngon dân dã mà đặc biệt cuốn hút, món nem được nhiều người yêu thích và ngày càng phổ biến.

Từ đó, làm nem Lai Vung trở ngành nghề chính của nhiều bà con huyện này. Một số ghi nhận và hạng mục vinh danh mà món nem đặc sản này đạt được bao gồm:

– Nằm trong “Top 10 đặc sản nem chả nổi tiếng Việt Nam” do Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam ghi nhận năm 2012.

– Nằm trong “Top 50 đặc sản quà tặng Việt Nam” lần thứ I do Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam công bố năm 2013.

– Đủ điều kiện đạt chứng nhận chỉ dẫn hàng hóa cho làng nghề làm nem chua Lai Vung với tên gọi độc quyền “nem chua Lai Vung”

– Nghề làm nem Lai Vung được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố trong danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc năm 2023.

Xứng đáng với danh xưng đặc sản Đồng Tháp, nem Lai Vung có nguyên liệu được chuẩn bị kỳ công cùng quy trình nhìn tưởng dễ nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ cao.

Nguyên liệu

Nguyên liệu chính để chế biến món nem này là thịt lợn, người địa phương thường lựa thịt đùi có nạc dai ngon vừa đủ cùng gân và mỡ có tỉ lệ hài hòa. Phần gân và mỡ này sau đó sẽ được lược, rửa sạch và để ráo. Với bì heo phải tuyển chọn từ heo mới mổ, đảm bảo an toàn vệ sinh, sau khi xắt sợi mỏng rửa sạch sẽ, luộc chín rồi ngâm nước lạnh cho dai giòn.

Các nguyên liệu phụ gia khác như lá chuối, lá vông, lá chùm ruột, tỏi, tiêu ớt… cũng được người làm nem Lai Vung chuyên nghiệp lựa chọn kỹ càng và sơ chế sạch sẽ.

Quy trình

Sau khi chuẩn bị và sơ chế nguyên liệu sẽ đến với công đoạn làm nem Lam Vung gồm các bước như sau:

– Đầu tiên, lấy thịt heo xay đã ướp sẵn gia vị và đem ủ từ trước trộn với bì heo theo tỉ lệ vừa phải. Sau đó bỏ vào khuôn hoặc máy để ép ra đúng kích thước yêu cầu.

– Tiếp theo, cho tỏi và ớt xắt vào giữa khối nem đã ép ra theo khuôn rồi dùng lá vông hoặc lá chùm ruột gói lại một lớp. Bên ngoài dùng lá chuối tươi gói lại lớp nữa tạo thành hình vuông nhỏ.

– Cuối cùng, sau khi gói nem thành hình vuông đẹp mắt dùng dây chuối hoặc dây ni lông buộc lại thành xâu. Nem Lai Vung để qua từ 3 đến 4 ngày ở nơi thoáng mát có thể thưởng thức được.

Điều khiến cho nem Lai Vung được biết đến như đặc sản và thu hút đông đảo thực khách chính là vị ngon và thơm hấp dẫn. Chỉ cần thử qua một miếng, bạn sẽ cảm nhận được ngay sự kết hợp hoàn hảo giữa nem chua chua, ngọt ngọt hòa cùng ớt có độ cay mặn, phần thịt dai ngon và bì giòn sần sật.

Hương thơm thoang thoảng của nem Lai Vung nhờ vào lá gói và ớt xanh không thể tìm thấy ở một loại nem nào khác. Lớp thịt nem có màu đỏ hồng tươi bắt mắt, khi điểm theo màu xanh của ớt và lá vông cực kỳ thích hợp để đãi khách trong những tiệc cưới hỏi, tân gia.

Nem Lai Vung ngày một phổ biến và được chế biến hợp khẩu vị đại đa số người thưởng thức, cùng vị ngon khó cưỡng và màu sắc bắt mắt trở thành món đặc sản lý tưởng để mua về làm quà du lịch cho gia đình, bạn bè. Món nem ăn kèm với bún, bánh ướt hoặc trộn gỏi xoài, cóc cũng làm phong phú hơn bữa ăn hằng ngày và đặc biệt là chinh phục trái tim của tín đồ ẩm thực bởi hương vị đặc sắc.

du lịch đồng tháp, đặc biệt là khu vực Lai Vung, bạn có thể mua nem từ 20 cơ sở sản xuất với 20 nhãn hiệu khác nhau như Giáo Thơ, Út Thắng, Thanh Xuân, Ba Liêm, Cô Hoàn, Thanh Sơn, Chiến Ngoan, Hoàng Oanh, Út Thẳng, Tư Minh, Hoàng Khánh… Những cơ sở sở này chủ yếu tập trung ở xã Tân Thành, tuy nhiên có thể phân phối đến các điểm bán ở xã Long Hậu, thị trấn Lai Vung vì có Quốc lộ 80 chạy qua thuận tiện cho việc mua sắm và nằm trong thành phố Sa Đéc.

Từ làm thủ công gia đình, hiện nem Lai Vung được sản xuất công nghiệp với máy móc hiện đại nhằm đáp ứng nhu cầu ngày một tăng của người mua. Giá một chùm nem trung bình dao động từ khoảng 25.000 – 35.000 VNĐ. Trung bình các cơ sở có tiếng sẽ bán từ 8.000 – 14.000 chiếc nem/ ngày sản xuân. Một điểm cần lưu ý đó là nem Lai Vung bán rất chạy trong khoảng từ tháng 1 tháng 4 Âm lịch, do đó nếu có ý định mua cho dịp đầu năm, bạn cần lưu ý đặt từ sớm để tránh hết hàng.

Nếu là tín đồ của các món nem chả, bạn sẽ không muốn bỏ lỡ cơ hội thưởng thức nem Lai Vung – một trong những thương hiệu độc quyền, cũng như đặc sản của tỉnh Đồng Tháp. Với hương vị thơm ngon hoàn toàn khác biệt và có thể bảo quản được lâu, đây cũng là lựa chọn lý tưởng để mua về làm quà du lịch cho gia đình, bạn bè.